Logopedie bij volwassenen

Stem

Door organische oorzaken maar ook door functionele oorzaken kunnen heesheid of stemverlies ontstaan. Organische oorzaken zijn bijvoorbeeld stemplooiverlamming en strottenhoofdkanker. Functionele oorzaken zijn onder meer verkeerd stemgebruik (foutieve stemtechniek) of stemmisbruik (bijvoorbeeld veelvuldig roepen). Deze functionele stemstoornissen kunnen uiteindelijk organische afwijkingen tot gevolg hebben, zoals bijvoorbeeld stemplooiknobbels. Veel beroepssprekers (zoals leerkrachten, zangers) krijgen in hun loopbaan te maken met stemstoornissen. De logopedist begeleidt de cliënt in het afleren van het foutieve stemgedrag en leert het juiste stemgedrag aan. Ook bij een stemplooiverlamming kan logopedie het herstel gunstig beïnvloeden. En na operatief verwijderen van de stembanden bij strottenhoofdkanker leert de logopedist de patiënt weer spreken met een stemprothese).

Adviezen om stemproblemen te voorkomen/verminderen
Belast de stem niet teveel
Vermijd schreeuwen en fluisteren zoveel mogelijk
Vermijd rook en andere prikkelende stoffen zoals chloor, verf
Vermijd veelvuldig hoesten en schrapen van de keel
Let op akoestiek in een ruimte en op omgevingslawaai
Zorg voor voldoende frisse, niet te droge lucht
Adem zoveel mogelijk door de neus
Spaar de stem bij verkoudheid en griep
Zorg voor een goede conditie en goede lichaamshouding
Ga bij aanhoudende pijn of heesheid naar de huisarts of specialist

Risico's en bezwarende factoren
Zware stembelasting
Roken
Luchtverontreiniging
Lawaaiige omgeving
Allergieën
Alcohol
Airco
Stress

Logopedie
De logopedist verricht (stem)onderzoek, stelt de logopedische diagnose en maakt een behandelplan. In de behandeling let ze op de lichaamshouding als voorwaarde voor een goed gebruik van de stem. Er zal gewerkt worden aan de ademhaling (adembeweging en ademritme) en aan een ontspannen manier van stemgeven. De logopedist beschikt hierbij over verschillende technieken en oefeningen. Ook wordt bekeken hoe het stemgebruik van de patiënt in het dagelijks leven is, om advies op maat te kunnen geven. Stemsparende adviezen, ook wel stemhygiënische adviezen genoemd, zullen gegeven worden. Daarbij besteedt de logopedist aandacht aan arbeidsomstandigheden als akoestiek en omgevingslawaai. Als men zich de aangereikte technieken eigen maakt en de stemsparende maatregelen ter harte neemt, kunnen de keel- en stemklachten geheel verdwijnen.